De kazerne van het Korps Mariniers aan het Toepad is vernoemd naar een van de eerste commandanten van het korps, Willem Joseph baron Van Ghent. Op 14 december 1938 legde het 3-jarig zoontje van kolonel H.F.J.M.A. Von Freytag Drabbe, commandant van het Korps Mariniers, de eerste steen van de nieuwe marinierskazerne op het oude Excelsiorterrein. Er was behoefte aan een ruimere behuizing. De kazerne aan het Oostplein was niet alleen te klein geworden, maar ze voldeed ook niet meer aan de eisen van de tijd. Over die kazerne aan het Oostplein gaat dan ook dit verhaal.
Door: Harry Pruijsten (marinier van 1963 tot 1969)
De marinierskazerne aan het Oostplein behoorde tot de oudere vooroorlogse gebouwen van Rotterdam, voorzien van huisnummer 14. Sinds mensenheugenis was de hoek bij de Nieuwe Haven de plaats waar het arsenaal van de Admiraliteit aan de Maeze had gestaan. In 1598 werd het eerste gebouw neergezet. Na herhaalde uitbreidingen en verbouwingen kwam men in 1782 voor dwingende eisen van vernieuwing en modernisering te staan en een en ander werd opgedragen aan architect Jan Giudidi.
De marinierskazerne aan het Oostplein was voor veel Rotterdammers een begrip. Niet alleen door de uitstraling van het monumentale gebouw, maar door de vele activiteiten die hieruit vandaan plaatsvonden zoals muzikale marsen door de stad, ceremoniële erewachten, spectaculaire parades en taptoes. Het is de geschiedenis van het voormalig arsenaal, dat in 1823 een tweede leven kreeg als kazerne voor de mariniers. Het gebouw had een voor die tijd voorname uitstraling. Het had drie bouwlagen en het geheel kwam onder een pannendak. Het kreeg een fraai gebogen hoofdingang met twee zware deuren en aan weerskanten een monumentale gevellantaarn. Langs de gehele voorgevel kwam een verhoogde stoep, afgesloten met hardstenen hekpalen, met daartussen zware hangende kettingen. Boven de daklijst kwam het gebeeldhouwd admiraliteitswapen; twee ankers achter een leeuw met daarboven een kroon. Het wapen werd omgeven door vlaggen en andere militaire attributen.
Het meest in het oog springend was de permanente aanwezigheid van een schildwacht voor de hoofdpoort; de “post geweer”. Dag en nacht stram opgesteld naast het houten schildwachthuisje of stijf op- en neer lopend.
Indeling van de marinierskazerne.
We gaan binnen door de hoofdpoort. Gaat u mee?
Begane grond;
We lopen door een lange smalle gang, betegeld met gele tegels en overwelfd met een gebogen plafond. Links achtereenvolgens het wachtlokaal, het vaste domein van de onderofficier van de wacht, een sergeant. Het wachtlokaal was de verzamelplaats voor het opkomend wacht personeel, onder leiding van de korporaal van de wacht. Hier voorbij liep nog een klein gangetje naar het bureau administratie en een afgesloten telefooncel. Weer terug in de hoofdgang waren links vijf cellen. Na de cellen was een corridor vanwaar je in de kombuis kwam. Direct rechts van de kombuisdeur was de toegang naar de werkplaats van de geweermaker. Hiernaast was een kleine en goed afgesloten ruimte ingericht als munitiebergplaats. Rechts van voor naar achter het bureau van de eerste officier en de chef der equipage. In zijn bureau zetelde ook de provoost, tevens onderofficier van politie. Hiernaast het waslokaal. Lange rijen wasbakken met KOUD water. Met warm water wassen was niet ‘des mariniers”. O ja; er waren ook geen spiegels. In een hoek was een deur naar een leslokaal. En dan hebben we nog de toiletten. Nou ja, toiletten; het was een lange rij Javaanse hurkpotten, geen closetpotten dus. Langs de lange muur liep een goot als urinoir. Ook was er in deze toiletruimte een hokje met daarop de letters DVA, de Dermatologische Venerische Afdeling, door mariniers kortweg genoemd “Door vrouwen aangetast”. Hier kon men zich ontsmetten na een bezoek aan de Rosse buurt. Aan het einde van de gang kwam je via een afgeschermde gang op de achterplaats. De eerste deur in de gevel aldaar gaf toegang tot de bottelarij. Hiernaast lag een leslokaal van de korpsschool voor sergeant. Deze was ook in gebruik als slaapzaal. De laatste deur gaf toegang tot de slaapzaal voor nieuw opgekomen rekruten en oefenlokaal voor de tamboers en pijpers. Tussen deze gang en de hoge achtergevel werd het wasgoed te drogen gehangen.
Eerste verdieping:
Achter in de gang, de corridor, hing een grote scheepsbel en was de trap naar de eerste etage. Bovengekomen kwam je in een soort van ronde zaal. Links naast de trap waren twee deuren. De eerste gaf toegang tot de kamer van de commandant en de tweede tot de longroom voor officieren. Aan de overkant was het bureau commandement, waar de correspondentie voor de commandant werd behandeld. De gehele voorzijde van het gebouw, met uitzicht over het Oostplein, was de kantine voor korporaals en manschappen. Rechts achter in de hal was een deur naar een langgerekte zaal, dienende als verblijf voor mariniers in opleiding. Behalve eten en slapen, kregen zij hier tevens les. Er waren twee van deze lange zalen en per zaal sliepen er 60 rekruten. Klassen, bakken genoemd, bestonden uit 30 personen.

Foto: de kantine
Tweede verdieping:
Ook hier kwam je weer in een ronde zaal. Deze gaf toegang tot de hutten van officieren en onderofficieren, met zicht op het Oostplein. In de linker voorhoek was het onderofficiersverblijf “de gouden bal”. Hier werd door hen gegeten en hadden zij hun eigen bar. De ronde zaal was tevens het verblijf van de vaste bemanning van de kazerne. Al met al een gemêleerd gezelschap. Iedereen zat hier dicht op elkaar, waarbij aangetekend moet worden dat de meeste bewoners van deze verdieping walplaatsers waren, dus veelal niet aanwezig. O ja, de barbier verrichtte op deze verdieping ook nog zijn kunsten.
Zolderverdieping:
Deze gaf plaats aan de baantjesgasten zoals de timmerman, schoenmaker en kleermaker. Tevens was hier het kabelgat (schoonmaakmiddelen, touwen etc.) wapenkamer, plunjemagazijn en de kantine voorraad. Deze zolder strekte zich uit over de lange achtervleugel en deed ook dienst als droogzolder.

Foto: wasdag in de marinierskazerne (19 augustus 1939)
Waarschijnlijk zijn er niet veel van u die deze situatie nog mee hebben gemaakt. In het verleden sprak ik nog wel eens nog oud mariniers op reünies die hier nog gewerkt en geslapen hadden en hun verhaal hierover deden. 60 cent per dag verdienden zij als marinier der derde klasse, weliswaar met vrije kost en inwoning. Van deze 60 cent werd één cent ingehouden voor het gebruik van de kantine
Voor de oorlog oefende de mariniers op het Schuttersveld in Crooswijk. Hier stond tevens een gebouw dat bij hen in gebruik was; de exercitieloods. Ceremoniële plechtigheden zoals beëdigingen vonden in de open lucht plaats en bij regen en ontij in deze exercitieloods.

Foto: de exercitieloods aan het Schuttersveld (1975)
Iedere morgen marcheerden de mariniers, voorafgegaan door tamboers en pijpers, vanuit de kazerne naar het Schuttersveld. Ik moet daarbij denken aan wat Ton Loontjes, kapitein der mariniers b.d., hij rust in vrede, eens verhaalde; ook het materiaal, nodig bij de oefening, moest naar het Schuttersveld en dit geschiedde op een handkar. Die reed op gepaste afstand achter de marcherende mariniers. En o wat voelde je je l#llig als je die kar moest duwen. Het vrouwvolk stond langs de route van de marcherende mariniers en dan kwam jij als laatste voorbij met de handkar.

Foto: een monumentaal gebouw met een voorname uitstraling
Hoe het allemaal is afgelopen met deze mooie kazerne? Op 12 mei werd een brandbom net naast de kazerne afgeworpen door een Duits vliegtuig, kennelijk bestemd voor de kazerne. Uiteindelijk sloeg de brand van een belendend pand over naar de kazerne en deze brandde af. De mariniers lagen op de Plantage en in de omgeving van de Maasbruggen. Al hun persoonlijke bezittingen gingen verloren. Twee dagen later brandde nagenoeg de gehele binnenstad af. Op foto’s, gemaakt in december 1940 zie je ze nog noodgedwongen in hun mariniersuniform lopen, wat ze zeker met trots hebben gedaan. Bij het 350-jarig bestaan van het Korps in december 2015 zijn de contouren van de voorgevel van de kazerne duidelijk zichtbaar aangebracht op het Oostplein, zodat het voor een ieder te zien is waar dit prachtige arsenaal zich ooit bevond.
Harry Pruijsten
52 Reacties
Mooi geschreven over de kazerne en de voetprint die in /op het straatvlak zichtbaar is.
Ook is er een fotogalerie (4 stuks) op de metrowand aangebracht met de diverse tijdbeelden van onze maritieme aanwezigheid.
Momenteel is een doorkijk vanuit het begin rond 1650 de scheepsbouw van de Admiraliteit en de werven in studie.
Mooi verhaal Harry .
Mooie omschrijving van de kazerne...jammer dat het er niet meer is.
Mijn oma woonde pal naast de kazerne en kende veel Mariniers. En sprak altijd vol bewondering over onze mannen die Rotterdam verdedigden tijdens de oorlog...voor mij was het vanzelfsprekend dat ik bij het Korps wilde dienen en dat nog doe.
Opgegroeid in de jaren 70 in Rotterdam tussen de oud Rotterdammers werd altijd vol lof over onze jongens gesproken....behalve als ze je dochter kwamen halen om uit te gaan dan werd er over de trappen of in de steegjes geschreeuwd....” Vaders er staat een BOKKERSLINGER aan de deur.
Qpo
Ronald Westmaad
prachtig al die beelden van de kazerne aan het oostplein
ook het eerdere beeld van de marinier.
heel erg bedankt.
Hi just wanted to give you a quick heads up and let you know a few of the pictures aren't loading correctly. I'm not sure why but I think its a linking issue. I've tried it in two different web browsers and both show the same outcome.
I am curious to find out what blog platform you're using? I'm experiencing some minor security issues with my latest site and I would like to find something more safeguarded. Do you have any recommendations?
Does your website have a contact page? I'm having problems locating it but, I'd like to send you an e-mail. I've got some creative ideas for your blog you might be interested in hearing. Either way, great site and I look forward to seeing it grow over time.
I have been surfing online more than three hours today, yet I never found any interesting article like yours. It is pretty worth enough for me. In my opinion, if all web owners and bloggers made good content as you did, the net will be a lot more useful than ever before.
I'm really impressed with your writing skills and also with the layout on your blog. Is this a paid theme or did you modify it yourself? Either way keep up the nice quality writing, it is rare to see a great blog like this one these days..
F*ckin’ amazing issues here. I’m very happy to look your article. Thank you a lot and i'm having a look ahead to touch you. Will you please drop me a mail?
WONDERFUL Post.thanks for share..more wait .. …
It is really a nice and useful piece of information. I’m glad that you just shared this useful information with us. Please stay us informed like this. Thanks for sharing.
I used to be recommended this web site by way of my cousin. I am not sure whether this post is written by means of him as no one else recognise such distinct about my difficulty. You are wonderful! Thanks!
Hey There. I found your blog using msn. This is a very well written article. I will be sure to bookmark it and come back to read more of your useful info. Thanks for the post. I will definitely comeback.
magnificent post, very informative. I wonder why the other experts of this sector don't notice this. You should continue your writing. I'm sure, you've a huge readers' base already!
Keep working ,terrific job!
I do agree with all the concepts you have introduced to your post. They are very convincing and can definitely work. Still, the posts are very short for newbies. May just you please prolong them a bit from next time? Thanks for the post.
Hi there! Do you know if they make any plugins to assist with Search Engine Optimization? I'm trying to get my blog to rank for some targeted keywords but I'm not seeing very good results. If you know of any please share. Cheers!
Thanks - Enjoyed this blog post, can you make it so I get an email every time you write a new update?
Great post but I was wondering if you could write a litte more on this topic? I'd be very thankful if you could elaborate a little bit more. Many thanks!
I have not checked in here for some time since I thought it was getting boring, but the last several posts are great quality so I guess I’ll add you back to my everyday bloglist. You deserve it my friend :)
I've been surfing online more than 3 hours today, yet I never found any interesting article like yours. It is pretty worth enough for me. In my opinion, if all website owners and bloggers made good content as you did, the internet will be a lot more useful than ever before.
At this time it looks like Wordpress is the preferred blogging platform out there right now. (from what I've read) Is that what you're using on your blog?
Hi my loved one! I wish to say that this article is awesome, nice written and come with approximately all important infos. I’d like to see more posts like this .
Nice post. I was checking constantly this blog and I'm impressed! Very useful information particularly the last part :) I care for such information much. I was looking for this certain information for a long time. Thank you and best of luck.
Thanks for the marvelous posting! I genuinely enjoyed reading it, you might be a great author.I will make sure to bookmark your blog and definitely will come back sometime soon. I want to encourage you to definitely continue your great work, have a nice day!
It's a pity you don't have a donate button! I'd most certainly donate to this excellent blog! I guess for now i'll settle for bookmarking and adding your RSS feed to my Google account. I look forward to fresh updates and will share this blog with my Facebook group. Chat soon!
Heya! I'm at work browsing your blog from my new iphone! Just wanted to say I love reading through your blog and look forward to all your posts! Carry on the great work!
I loved as much as you will receive carried out right here. The sketch is tasteful, your authored subject matter stylish. nonetheless, you command get bought an nervousness over that you wish be delivering the following. unwell unquestionably come more formerly again as exactly the same nearly a lot often inside case you shield this hike.
Hey there I am so glad I found your weblog, I really found you by error, while I was looking on Google for something else, Anyhow I am here now and would just like to say many thanks for a tremendous post and a all round entertaining blog (I also love the theme/design), I don’t have time to read through it all at the minute but I have saved it and also added in your RSS feeds, so when I have time I will be back to read more, Please do keep up the superb job.
I'm extremely impressed with your writing skills and also with the layout on your weblog. Is this a paid theme or did you customize it yourself? Anyway keep up the excellent quality writing, it’s rare to see a great blog like this one today..
viagra without prescritpion viagra gold 800mg viagra results photos
I’m impressed, I have to say. Actually rarely do I encounter a blog that’s each educative and entertaining, and let me tell you, you've hit the nail on the head. Your idea is excellent; the problem is one thing that not enough individuals are talking intelligently about. I'm very joyful that I stumbled across this in my seek for one thing referring to this.
You made some nice points there. I looked on the internet for the issue and found most people will agree with your site.
Ιnteresting blog! Is your theme custom made oг did you download it from somewherе?
A theme like yours with a few simple ɑdjustements would really make my
Ьⅼog stаnd out. Please let me know wheгe you got your theme.
Thank you
Fantastic post however I was wondering if you could write a litte more on this subject? I'd be very grateful if you could elaborate a little bit more. Thanks!
There are certainly lots of particulars like that to take into consideration. That could be a nice level to deliver up. I provide the ideas above as general inspiration but clearly there are questions just like the one you convey up where crucial factor might be working in sincere good faith. I don?t know if finest practices have emerged round issues like that, but I'm sure that your job is clearly recognized as a good game. Each girls and boys feel the impression of only a moment’s pleasure, for the remainder of their lives.
You can definitely see your skills in the work you write. The sector hopes for more passionate writers like you who aren't afraid to say how they believe. Always go after your heart.
My brother recommended I may like this website. He was once entirely right. This submit truly made my day. You cann't imagine simply how a lot time I had spent for this information! Thanks!
pharmacies near me pharmacy today erectile dysfunction
best drugstore face moisturizer online drugstore nearest drugstore
canada online pharmacy discount pharmacy canada drugs
best drugstore eye cream indian pharmacy online canada pharmacy online
This design is incredible! You obviously know how to keep a reader entertained. Between your wit and your videos, I was almost moved to start my own blog (well, almost...HaHa!) Great job. I really loved what you had to say, and more than that, how you presented it. Too cool!
drugs from canada pharmacy online drugstore approved canadian online pharmacies
Hey there, You've done an excellent job. I’ll certainly digg it and personally recommend to my friends. I'm confident they will be benefited from this web site.
global pharmacy canada online pharmacy reviews canadian pharmacy generic viagra
india pharmacy specialty pharmacy best ed medication
I haven’t checked in here for a while since I thought it was getting boring, but the last several posts are great quality so I guess I’ll add you back to my everyday bloglist. You deserve it my friend :)
Very nice post. I just stumbled upon your blog and wanted to say that I have truly enjoyed browsing your blog posts. After all I’ll be subscribing to your feed and I hope you write again very soon!
Terrific work! This is the type of info that should be shared around the internet. Shame on Google for not positioning this post higher! Come on over and visit my site . Thanks =)
I'm still learning from you, while I'm improving myself. I certainly liked reading everything that is posted on your blog.Keep the aarticles coming. I liked it!
Laat een reactie achter